De toespraak die Nixon nooit uitsprak

31 juli 2011

Toespraken zijn misschien wel het meest edele taalgenre. Het is een mengvorm van spreektaal en de beste zinnen uit een goed boek. Een extra lading geeft het vluchtige karakter: na het uitspreken ervan is het momentum voorbij.

In event of moon disaster

Ergens is dat vluchtige ook heel jammer, aangezien zulke fantastische teksten maar één keer worden gebruikt, terwijl er zoveel moeite is in gaan zitten. Maar het kan nog erger. Sommige fantastische toespraken worden namelijk überhaupt nooit uitgesproken. Dát is pas zonde. Het gaat om een korte toespraak geschreven door William Safire, de speechschrijver van President Nixon. Hij schreef de toespraak ‘In event of moon disaster’: indien de maanlanding zou uitdraaien op een drama. Het is dus eigenlijk maar goed dat deze woorden nooit zijn uitgesproken door Nixon.


De toespraak is schitterend door de eenvoud. Er zitten veel emoties in, verdriet en rouw, maar niet op een zwelgende manier. In plaats daarvan wordt het verdriet gekoppeld aan moed, opoffering en vooruitgang. Daarbij worden de astronauten Armstrong en Aldrin neergezet als afgezanten van ons allemaal, waardoor een gezamenlijk gevoel van trots en gemeenschap ontstaat. Dankzij mooie sobere stijlmiddelen zoals de anafoor (herhaling van het eerste woord of zinsdeel), climax (opsomming die steeds sterker wordt), parallellisme (zinsdelen die grammaticaal hetzelfde zijn opgebouwd) en antithese (het opwerpen van een tegenstelling) klinkt hij als een klok. Ondanks dat er veel stijlmiddelen worden gebruikt, klinkt de toespraak niet gekunsteld. Het is emotioneel, oprecht en schitterend verwoord. Lees hieronder de volledige toespraak.

Deel dit artikel:

Andere artikelen

De lintjesgate en Schoofs relatieve retorische skills

29 april 2025
Afgelopen weekend kleurde heel Nederland oranje voor de verjaardag van koning Willem-Alexander. Traditiegetrouw werden op de dag voor Koningsdag ook de lintjes uitgereikt aan mensen die een waardevolle bijdrage aan de samenleving hebben geleverd. Deze feestelijke ceremonie had dit jaar voor sommigen een wat bittere nasmaak. Marjolein Faber, minister van Asiel en Migratie, weigerde namelijk haar handtekening te zetten onder de koninklijke onderscheidingen voor vijf vrijwilligers die vluchtelingen hebben geholpen. Volgens Faber gerechtvaardigd: hun werk zou haaks staan op haar beleid. “Ik sta voor een streng asielbeleid, want ik wil de instroom drastisch verlagen en het aantal verblijfsvergunningen beperken” , zo verklaarde ze. 

De geniepige invloed van taal op geldzaken

18 maart 2025
Mensen denken wel eens dat als we gaan rekenen, dat de invloed van framing daar ophoudt. Maar is dat ook zo? Lang niet altijd. In dit artikeltje gaan we in op de manier waarop taal rond geldzaken invloed heeft op hoe die zaken beleefd worden.

Een kijkje in onze keuken: metaforen

30 september 2024
Metaforen kunnen ontzettend handig zijn. Ze maken een lastig onderwerp concreet en begrijpelijk en hebben ze een sturende kracht: een goed gekozen metafoor bepaalt waar de aandacht naartoe gaat. Als iemand zegt dat hij is 'gegroeid als mens’, is dat inhoudelijk vrij complex, maar toch begrijpen we meteen wat iemand bedoelt en of het bijvoorbeeld goed of slecht nieuws is. Niet zo gek dus, dat wij vaak worden gevraagd om onderzoek te doen naar en advies te geven over metafoorgebruik.